Wanneer we op vakantie in een huurauto stappen en ik het navigatiesysteem wil bedienen breekt het zweet me uit. Ik ga op alle logo’s van het touchscreen drukken zonder eerst goed te kijken. Dit komt door de overtuiging ‘ik ben niet handig met apparaten’. Elke keer als ik een nieuw apparaat moet bedienen denk ik bij voorbaat al dat het me niet gaat lukken. Als ik me bewust ben van die overtuiging, even een moment pauze neem, en dan rustig kijk hoe alles werkt, voorkomt dit een hoop gedoe en frustratie.
Tijdens de tweede bijeenkomst van de mindfulnesstraining komt de 9 punten oefening voorbij. Je ziet 9 punten. De opdracht is om deze 9 punten te verbinden met 4 rechte lijnen, zonder ‘de pen’ van het papier te halen. De oplossing is om de lijn verder door te trekken. Je moet ‘out of the box’ denken.
Het idee van deze oefening is dat je je er van bewust bent dat het denken zelf grenzen en beperkingen creëert. Dit is een normaal gegeven en bij de meeste van ons werkt het brein op deze manier. Veel van de grenzen en beperkingen zitten in vaststaande overtuigingen, zoals ‘ik ben niet handig met apparaten’. Wanneer je je bewust bent van deze overtuigingen, kun je ze wat minder serieus nemen.
Een deel van de mentale grenzen ontstaat door gewenning. Je ‘weet’ hoe dingen eruit zien, waar ze voor zijn en hoe het ‘hoort’. Mijn kinderen leren me om weer met een frisse blik te kijken. In een museum vinden ze bijvoorbeeld de brandslang even interessant als de schilderijen. Als mijn oudste dochter de kerstboom gaat versieren hangt ze alle engeltjes bij elkaar, ‘dat vinden de engeltjes gezellig’. Mijn vaststaande beeld is dat alle versieringen gelijkmatig over de boom verdeeld moet worden. Het is grappig om te merken hoe dit werkt op zo’n moment. Als ze alles bij elkaar hangt gaat mijn brein eerst protesteren: ‘nee, zo ‘hoort’ het niet. Dit is niet mooi’. Dan verplaats ik me in mijn dochter en laat ik mijn beeld los. Dit kost enige moeite! Het vaststaande beeld is vrij sterk aanwezig. En als ik mijn beeld heb losgelaten vind ik het leuk dat de boom er anders uit ziet en ben ik blij dat ik haar niet gestoord heb om de dingen op haar eigen manier te doen.
Soms is dat mentale ‘stretchen’ best lastig. Het kost moeite om hetzelfde boek met enige enthousiasme voor de 30ste keer voor te lezen, of om eerst rustig naar een apparaat te kijken voordat ik random van alles ga intoetsen. Het blijft oefenen, soms lukt het en soms ook niet.